25 kwietnia 2024
zdjęcie do artykułu spadek a darowizna

Spadek a darowizna – jakie są różnice?

Wśród najlepszych sposobów na rozporządzenie swoim majątkiem wymienia się darowiznę lub testament. Często jednak mamy mylne wyobrażenia co do tych dwóch rozwiązań prawnych, w konsekwencji dokonujemy niewłaściwego wyboru.

Podstawową różnicą między spadkiem a darowizną jest chwila ich otrzymania. Darowiznę otrzymuje się za życia w wyniku spisanego oświadczenia woli, a spadek po śmierci spadkodawcy. Umowa darowizny może być odwołana, zawarta pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu jej wykonania. Spadku nie można przyjąć pod żadnymi warunkami ani go odwołać. Prawa do spadku można się zrzec za życia lub odrzucić po śmierci spadkodawcy. W chwili przyjęcia darowizny lub objęcia spadku następuje przysporzenie majątkowe u osób, które nabyły te prawa. Z chwilą tą powstaje obowiązek podatkowy o czym należy pamiętać i zgłosić się do Urzędu Skarbowego w celu złożenia deklaracji podatkowej i rozliczenia z Urzędem.

Co trzeba wiedzieć o darowiźnie nieruchomości?

Przekazanie darowizny pozwala na rozdysponowanie części lub całości majątku jeszcze za życia. Trzeba jednak mieć świadomość, że darowizna wchodzi w skład masy spadkowej i jest uwzględniana przy wyliczaniu wysokości spadku. Każda darowizna to potencjalne uszczuplenie majątku tego, kto daje, a więc uszczuplenie przyszłego spadku. W związku z tym pociąga to za sobą ważne konsekwencje.

Ustawodawca wprowadził jednak możliwość, że jeżeli spadkodawca wyrazi taką wolę, dokonana darowizna zostanie wyłączona z masy spadkowej. Musi to wyraźnie wynikać z dokonywanej czynności. Wskazane wyłączenie nie ma jednak wpływu na ewentualne roszczenie pozostałych spadkobierców o należny im zachowek.

Zachowek jest instytucją prawa spadkowego, która ma na celu ochronę najbliższych spadkodawcy przed pominięciem ich w dziedziczeniu.  Zgodnie bowiem z art. 991 Kodeksu cywilnego zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z mocy ustawy, należy się połowa wartości tego udziału spadkowego, który przypadałby im w przypadku dziedziczenia ustawowego.

Czy pracując na umowę zlecenie mamy szansę na kredyt hipoteczny?

Główne zagrożenie, dla osoby chcącej zadysponować majątkiem jeszcze za życia, pojawia się w sytuacji, gdy taka osoba zachce wycofać się z wcześniejszej decyzji. Najłatwiej będzie to wyjaśnić na konkretnym przykładzie obrazującym skutki darowizny i testamentu.

Odwołanie darowizny jest możliwe, tylko wtedy, gdy obdarowany dopuści się względem darczyńcy tzw. rażącej niewdzięczności. Przepisy niestety nie precyzują jasno, kiedy mamy do czynienia z rażącą niewdzięcznością. Rozstrzygnięcie o tym pozostaje do oceny podczas sprawy w sądzie. Odwołanie darowizny może również nastąpić, gdyby po zawarciu umowy darowizny stan majątkowy darczyńcy znacznie się pogorszy – do tego stopnia, że wykonanie darowizny oznaczałoby uszczerbek dla jego własnego utrzymania.

Z testamentem jest o wiele łatwiej. Osoba chcąca rozdysponować spadek, może w każdej chwili odwołać zarówno cały testament, jak i jego poszczególne postanowienia. Testament można odwołać poprzez jego zniszczenie lub sporządzając nowy testament. Może też nanieść zmiany w testamencie, z których będzie wynikała wola odwołania wcześniejszych postanowień.

Wynajem kilku mieszkań a podatek – jakie zmiany w związku z wyrokiem NSA?

Oceń ten artykuł!

Dodaj komentarz